هواکش آکسیال | فن اکسیال صنعتی Axial fan exhaust

هواکش آکسیال (به انگلیسی : Axial ventilator) چیست؟

به تجهیزاتی که برای جابه‌جای، مکش و دمش هوا مورداستفاده قرار می‌گیرند هواکش می‌گویند. هواکش‌ها در دو نوع پروانه اکسیال و سانتریفیوژ طراحی و تولید می‌شوند. همان‌طور که اشاره شد هواکش‌های اکسیال را می‌توان در دودسته کلی تقسیم کرد هواکش‌های خانگی و هواکش‌های آکسیال صنعتی که در زیر توضیح داده می‌شوند.

هواکش خانگی (Home ventilator) :

همان‌طور که از نام این نوع هواکش مشخص است کاربرد آن در ساختمان‌های مسکونی و تجاری می‌باشد. در چنین مکان‌های نیاز است که در کنار تهویه و تعویض هوا توسط هواکش آکسیال، آلودگی صوتی نیز به حداقل برسد. یعنی هواکش بی‌صدا باشد یا حداقل، صدای کمی تولید کند تا موجب اذیت و آزار افراد حاضر در محل نشود. به همین خاطر هواکش‌های خانگی معمولاً دارای پروانه و قاب پلاستیکی هستند که این متریال در کنار کاهش صدا و وزن کم موجب می‌شود از این هواکش‌ها به‌راحتی در محیط‌های مرطوب مانند حمام و سرویس بهداشتی استفاده شوند و هیچ‌گونه آسیبی بابت رطوبت محیط نبینند.
 هواکش‌های اکسیال خانگی دارای مصرف برق کمی هستند و باتوجه‌به تنوع و ابعاد مختلف؛ می‌توان در قسمت‌های گوناگون ساختمان جهت تخلیه هوا و بوی بد از آنها بهره برد. معمولاً سایز این هواکش‌ها از قطر 10 سانتی‌متر تا 40 سانتی‌متر می‌باشد. یکی از برندهای معروف در زمینه تولید هواکش‌های خانگی و اگزاست فن‌های کوچک شرکت دمنده می‌باشد که نمونه‌ای تولیدات این شرکت را در تصویر زیر مشاهده می‌کنید.

کاربرد هواکش های خانکی:

همان طور که از اسم این هواکش مشخص می شود، کاربرد آن در آشپزخانه، حمام، سرویس بهداشتی و اتاقهای کوچک می تواند باشد. هواکش های خانگی ایرانی و خارجی از لحاظ کارایی تفاوتی با هم ندارند و فقط به لحاظ کیفیت و میزان صدا با هم متفاوت هستند. یکی از نکاتی که در زمان انتخاب و خرید انواع هواکش خانگی خیلی اهمیت دارد و باید به آن توجه نمود. میزان صدای فن و سایز مناسب با لوله خروجی و محل نصب هواکش می باشد.

انواع هواکش خانگی:

هواکش خانگی محوری یا پروانه‌ای: این مدل از فن‌های خانکی از ساده‌ترین و درعین‌حال کاربردی‌ترین هواکش‌ها هستند. جنس تیغه و قاب این نوع از هواکش‌ها ترکیبی از پلاستیک مقاوم و فلز می‌باشد که به‌صورت 4-6و 8 پره تولید می‌شوند. ساختار هواکش‌های محوری به این شکل است که پروانه به‌صورت کوبل شده به موتور اکسترنال بر روی یک قاب چهارگوش یا گرد نصب می شود. این نوع از هواکش‌ها می‌توانند دارای دمپر یا توری در دهانه ورودی و خروجی باشند.
 هواکش خانگی لوله‌ای یا فن کانالی: نوع تیغه و تعداد پره‌های در این هواکش مشابه هواکش‌های محوری می‌باشد با این تفاوت که در هواکش لوله‌ای، پره‌ها درون یک محفظه استوانه‌ای شبیه کانال قرار می‌گیرند. اتصال موتور به پروانه، کوبل مستقیم است. جنس هواکش‌های کانالی از پلاستیک مقاوم یا فلز با پوشش رنگ است. معمولاً از هواکش‌های بین کانالی در مسیرهای طولانی انتقال هوا و در بین لوله و کانال استفاده می شود. 
 هواکش خانگی پره محوری: این گروه از فن‌های خانگی شبیه هواکش‌های لوله‌ای هستند با این تفاوت که تعدادی پره راهنما قبل از هواکش نصب می‌شود که در جریان هوای خروجی مؤثر است.

در زمان خرید هواکش خانگی به چه نکاتی باید توجه نمود؟

انتخاب و خرید هواکش خانگی چندان کار سختی نیست. فقط باید به چند مورد اساسی در زمان انتخاب هواکش خانگی دقت نمود که از جمله این نکات می‌توان به ظرفیت هوادهی یا قدرت مکش، جنس پروانه و قاب، سایز دهانه مکش و ابعاد قاب، تک‌فاز و سه‌فاز بودن موتور، میزان دسی‌بل صدا، میزان مقاومت در شرایط مرطوب و... اشاره نمود. البته قیمت هواکش خانگی و داشتن تضمین معتبر نیز از مواردی است که در زمان خرید باید به آن دقت نمود.

چگونه ظرفیت و حجم هوای خروجی مناسب را انتخاب کنیم؟

برای محاسبه ظرفیت حجم هوای خروجی هواکش دیواری دو نکته اصلی وجود دارد، اول حجم فضای تهویه شوند و دوم نوع کاربری مکان تهویه شونده. برای مثال برای تهویه سرویس بهداشتی نیاز است از هواکش قوی استفاده نمود تا بتواند حداقل 20 تا 30 بار در ساعت هوای آنجا را تخلیه نمایید. یعنی یک هواکش سرویس بهداشتی خانگی باید در حدود 200 مترمکعب در ساعت تخلیه داشته باشد تا تهویه مناسب صورت گیرد. 
 البته نکته‌ای که وجود دارد این است که معمولاً در ساختمان‌های چندطبقه به علت طولانی‌بودن مسیر لوله و کانال تخلیه هوا این نوع از هواکش‌ها به‌تنهایی نم توانند کارآمد باشند و معمولاً نیاز به یک هواکش مرکزی در انتهای کانال و روی پشت‌بام است. یعنی باید بر روی پشت‌بام از یک فن حلزونی یا فن رادیال سقفی برای تخلیه هوای درون لوله‌ها یا کانال خروجی هوا استفاده نمود تا هوای نامطبوع و بوی بد به درون واحدها بر نگردد.

قیمت هواکش خانگی :

همان‌طور که در بالا نیز اشاره شد برای خرید و انتخاب یک هواکش کم‌صدا و مناسب برای محیط منزل باید به چند نکته اساسی توجه نمود. دراین‌بین ابعاد هواکش، متریال بکار رفت در ساخت هواکش خانگی، توان موتور، گارانتی و خدمات پس از فروش و نمانام دستگاه مواردی هستند که در قیمت هواکش خانگی تاثیر می‌گذارند.
 به طور مثال قیمت یک هواکش خانگی دمنده سری هایلوکس مدل VDI-15S2S که از جنس پلاستیک فشرده است در حدود 350.000 تومان است درحالی‌که یک هواکش خانگی فلزی دمنده سری آکسیال مدل VIF-25V2S طرح آلمان در حدود 1.100.000 تومان است. و این اختلاف قیمت به متریال، ساختار و نوع موتور هواکش مربوط می شود.

هواکش آکسیال صنعتی (Industrial ventilator) :

همان‌طور که عنوان شد هواکش اکسیال صنعتی یکی از اساسی‌ترین نیازها و ملزومات مکان‌های صنعتی و کارگاه‌های تولیدی هست. معمولاً در اکثر مکان‌های صنعتی به‌خاطر وجود ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی آلودگی هوا، گازهای سمی، دود گردوغبار ایجاد می‌شود به همین خاطر تخلیه هوای آلوده و جایگزینی هوای تازه امری ضروری می‌باشد. هواکش‌های صنعتی بهترین گزینه برای این امر هستند این تجهیزات از طریق نصب بر روی دیوار یا سقف و با چرخش پروانه، هوا را در راستای محور مکش کرده و از سمت دیگر تخلیه می‌کند.
 هواکش آکسیال صنعتی دارایی بدنه و قاب فلزی و پروانه‌های فولادی، گالوانیزه و آلومینیم می‌باشد که دارای مقاومت بالای هستند. قطر تقریبی این هواکش‌ها از 20 سانت تا 120 سانت است که باتوجه‌به ابعاد و قطر پروانه موتورهای مناسب بر روی دستگاه جهت چرخش پروانه تعبیه می‌شود.
 موتور برقی‌های هواکش صنعتی به دو صورت تک‌فاز و سه‌فاز قابل‌ارائه است. نحوه اتصال الکتروموتور به پروانه به‌صورت دایرکت درایو یا اتصال مستقیم (Direct coupling) و فولی تسمه اتصال غیرمستقیم هست که در قطرهای بالاتر از 100 سانت و مواردی که نیاز است از موتور در مقابل گرما و انفجار جلوگیری شود از دستگاه غیرمستقیم و فولی و تسمه استفاده می‌گردد.

دیگر کاربرد های هواکش اکسیال صنعتی :

فن‌های صنعتی که به آن اگزاست فن اکسیال نیز اطلاق می‌شود به‌غیراز تخلیه هوای سالن‌های تولید و کارگاه‌هایی صنعتی در زمینه‌های مختلف بر روی تجهیزاتی مانند چیلر هوا خنک، کندانسورها، اواپراتور، برج خنک‌کننده، تونل‌های باد و... مورداستفاده قرار می‌گیرد. البته از فن‌های اکسیال در گلخانه‌ها و سالن‌های مرغداری و پرورش پرندگان نیز به طور گسترده استفاده می‌شود. معمولا فن های مرغداری و هواکش گلخانه در سایزهای پروانه 100 و 140 سانت تولید می شود و در هر سالن تعدای از این هواکش ها به طور منظم بر روی بدنه سوله نصب می شود تا تهویه مناسبی را ایجاد کنند.

میزان مکش هواکش اکسیال به چه مواردی بستگی دارد؟
1-قطر پروانه یکی از اصلی‌ترین موارد در مقدار هوادهی یک هواکش آکسیال می‌باشد.

 2-تعداد پره‌ها و عرض هر پره نیز در میزان هوادهی مؤثر است هرچه تعداد پروانه بیشتر باشد حجم هوای بالاتر مکش می شود. البته باتوجه‌به عرض تیغه‌ها تعداد محدودی پره می‌تواند در یک  هواکش قرار گیرد.
 3-سرعت گردش پروانه که معمولاً در دورهای 2800 دور، 1400 دور و 900 دور در دقیقه است. حجم فشارهای مختلفی را ایجاد می‌کند و قاعدتاً پروانه هواکش هرچه سرعت چرخش بالاتری داشته باشد هوادهی بیشتری خواهد داشت .
 4-زاویه پروانه نیز در میزان هوادهی مؤثر است و البته شکل ظاهری تیغه‌های هواکش.
 5- توان و قدرت الکتروموتور و نحوه اتصال به پروانه
 6-ارتفاع محل نصب فن از سطح دریا که ارتباط مستقیم با چگالی و غلظت هوا دارد.

اجزایی تشکیل دهنده  اگزاست فن اکسیال :

هاب یا فلنچ: قسمت میانی و مرکزی هواکش می‌باشد که ازیک‌طرف تیغه‌ها به آن متصل می‌شوند و از مرکز هاب که به آن نافی نیز می‌گویند شافت الکتروموتور به پروانه متصل می‌گردد. به طور معمول جنس هاب از چدن نشکن یا آلومینیم است.
 تیغه یا پره: قسمتی اصلی که وظیفه به جریان درآوردن هوا را به عهده دارد معمولاً به‌صورت آیرودینامیکی ایرفویل طراحی می‌شوند. جنس آن از انواع فلز (آلومینیم، استیل، فولاد) یا پلاستیک فشرده (پلی‌آمید) می‌باشد.
 قاب و پایه: بدنه اصلی و نگهدارنده موتور و پروانه است که از کلیه قطعات بر روی آن سوار می‌شوند و به کمک قاب اگزاست فن اکسیال صنعتی می‌توان آن را بر روی دیوار یا تجهیز مور نظر نصب کرد.
 الکتروموتور: قسمتی از هواکش صنعتی که وظیفه انتقال قدرت و به حرکت درآوردن پروانه را به عهده دارد. همان‌طور که عنوان شد این انتقال قدرت از موتور به پروانه به دو صورت کوبل مستقیم و فولی تسمه انجام می‌گردد. 
 توری یا دمپر: در واقع برای محافظت از پروانه و تیغه‌های هواکش و جهت ورود اجسام بزرگ بر روی قاب نصب می‌شود. البته دمپر به‌غیراز محافظت از پروانه باعث هدایت هوای خروجی یا وردی نیز می‌شود.

هواکش آکسیال دیواری

فن یا هواکش اکسیال دیواری به دلیل ساختار ساده‌ای که دارد می‌تواند در بسیاری از مکان‌ها مورداستفاده قرار گیرد. همان‌طور که در بالا عنوان شد این نوع از هواکش‌ها برای انتقال هوای نسبتاً تمیز و فضاهای که آلودگی و گردوغبار زیادی وجود نداشته باشند بسیار مناسب است. تیغه‌های فن اکسیال دیواری می‌تواند از جنس فلز یا پلاستیک فشرده (پلی‌آمید) باشد. قاب و پایه این دستگاه نیز می‌تواند از جنس فلز یا پلاستیک باشد.
هواکش آکسیال دیواری در کنار تخلیه هوای آلوده می‌تواند تا حدودی موجب سرد شد محیط موردنظر شود و این امر از طریق جابه‌جای هوای کهنه و گرم با هوای تازه و سرد صورت می‌گیرد. همان‌طور که از نام این دستگاه مشخص است محل نصب آن بر روی دیوار یا پنجره است. نصب هواکش اکسیال دمنده یا مکنده بسیار آسان است. این مدل فن‌های محوری در ظرفیت‌های مختلف، ابعاد مختلف و به‌صورت تک‌فاز و سه‌فاز به بازار عرضه می‌شوند. از همین رو شما می‌توانید به‌راحتی دستگاه موردنظر خود را انتخاب و خریداری نمایید.
 در ضمن سرویس و نگهداری هواکش اکسیال دیواری بسیار راحت است فقط کافی است بعد از نصب مراقب باشید که فن بدون لرزش و صدا کار کند و از برخورد تیغه‌های فن با اشیا خارجی جلوگیری نمایید. در این صورت هواکش اکسیال دمنده تا سال‌ها بدون مشکل برای شما کار خواهد کرد.

 کاربرد هواکش اکسیال دیواری: 

 به دلیل ساختار ساده و کاربری آسان فن‌های محوری دیواری می‌توان در اکثر مکان‌های از این نوع هواکش استفاده نمود که این کاربری‌ها شامل هواکش خانگی، صنعتی، تجاری و... است.
 استفاده از هواکش اکسیال در آشپزخانه، حمام و سرویس بهداشتی و...
 استفاده از هواکش آکسیال دیواری در رستوران، فست‌فود، سالن‌های پذیرای، تالار و...
 استفاده از هواکش اکسیال دیواری در موتورخانه، سردخانه، سالن پرورش طیور،گلخانه ها، باشگاه ورزشی و...

هواکش آکسیال سقفی چیست؟

 همان‌طور که از نام این تیپ از هواکش‌ها مشخص است محل نصب آنها بر روی سقف یا پشت‌بام است. از لحاظ نوع پروانه، هواکش سقفی در دو نوع پروانه محوری و سانتریفیوژ طراحی و تولید می‌شود. در اینجا در مورد هواکش  سقفی محوری یا اکسیال توضیحاتی را ارائه خواهیم داد.
 فن اکسیال سقفی نسبت به فن دیواری از ساختار پیچیده‌تری برخوردار می‌باشد. فن‌های سقفی از یک بدنه استوانه‌ای‌شکل تشکیل شده که فن درون آن قرار می‌گیرد و برای محافظت از موتور و پروانه یک کلاهک محافظ بر روی این استوانه نصب می‌شود. به دلیل شکل کلاهک فن سقفی در بازار این دستگاه را بنام هواکش قارچی یا فن قارچی نیز می‌شناسند.
 معمولاً به علت نبود فضای کافی بر روی دیوار از هواکش اکسیال سقفی استفاده می‌شود. یک دلیل دیگر استفاده از هواکش سقفی اکسیال انباشت آلودگی در زیر سقف است که در این موارد می‌توان با نصب هواکش سقفی به‌راحتی آلودگی، رطوبت و گردوغبارهای زیر سقف را تخلیه نمود.
 جنس پروانه هواکش‌های سقفی از متریال آلومینیم ریختگری یا پلی‌آمید است. استوانه از ورق گالوانیزه و کلاهک نیز از متریال آلومینیم یا گالوانیزه ساخته می‌شود. اتصال موتور به پروانه در سایزهای کوچک‌تر به‌صورت کوبل مستقیم (Direct Drive)و در قطرهای بالاتر از 90 سانتی‌متر به‌صورت فولی و تسمه (Belt Drive) است.

 کاربرد هواکش سقفی آکسیال: 

 این مدل هواکش نیز مانند تمام هواکش‌ها برای تخلیه و جابه‌جای هوا مرود استفاده قرار می‌گیرد معمولاً در سالن‌ها و سوله‌های تولیدی از هواکش‌های سقفی استفاده می‌شود تا بتوان هوای آلوده محیط را به‌سرعت تخلیه نمود. فن‌های سقفی را می‌توان بر روی کانال یا به طور مستقیم بر روی سقف سالن نصب نمود.

قیمت هواکش آکسیال :

قیمت هواکش‌های صنعتی و خانکی به پارامترهای مختلفی بستگی دارد از جمله موارد اصلی که در قیمت‌گذاری یک هواکش مؤثر است متریال مورداستفاده در ساخت قاب و پروانه هواکش آکسیال می‌باشد. مورد دیگری که در قیمت هواکش آکسیال نقش دارد نوع و توان موتور می‌باشد معمولاً هواکش‌های که از موتور اکسترنال استفاده می‌کنند قیمت کمتری از هواکش‌های صنعتی با موتورهای صنعتی و قوی دارند. در قیمت‌گذاری برند و کشور سازنده نیز بسیار مهم است به طور مثال هواکش‌های آلمانی و ترک که در بازار هستند قیمت دوبرابری نسبت به نمونه‌های مشابه داخلی دارند.
 اگر بخواهیم حدود قیمت هواکش‌های خانگی را عنوان کنیم می‌توان گفت از قیمت 100 هزار تومان تا 1.800.000تومان متغیر است. قیمت هواکش‌های صنعتی باتوجه‌به ابعاد و توان موتور قیمت‌های مختلفی دارند که از حدود 1.500.000 تومان شروع شده و روبه‌بالا می‌رود.

انواع فن زیلابگ با پروانه آکسیال 

زیل-آبگ (انگلیسی: Ziehl-Abegg) یکی از برندهای معروف و شناخته شده در زمینه تولید و عرضه هواکش صنعتی برند زیلابگ می باشد. فن زیلابگ در دو تیپ تولید می شوند که در زیر به آن اشاره می شود. آذین تهویه نمایندگی فروش انواع فن زیلابگ می باشد و شما می توانید به صورت تحویل فوری انواع هواکش زیلابگ را از این مجموعه تهیه نمایید.

1-هواکش زیلابگ قابدار 

 این مدل از فن‌های زیلابگ برای کاربردهای صنعتی طراحی شده اند. بدنه و پروانه این سری از هواکش‌های اکسیال زیلابگ از فولاد ضخیم همراه با پوشش رنگ الکترواستاتیک است. جهت چرخش پروانه این هواکش زیلابگ در جهت خلاف چرخش عقربه‌های ساعت است، و در دسته فن‌های مکنده هوا قرار می‌گیرد.
 یکی از مزایای هواکش زیلابگ قاب‌دار محوری درجه محافظت موتور هست که IP54 است، این مورد موجب مقاومت بیشتر موتور در برابر نفوذ گردوغبار و رطوبت می‌گردد. در ضمن کلاس عایق‌بندی موتور فن چهارگوش زیلابگ نیز از نوع کلاس F می‌باشد. سرعت گردش پروانه این سری از فن‌های زیلابگ 900 و 1400 دور در دقیقه هست.
 کاربرد فن‌های آکسیال صنعتی قاب‌دار زیلابگ به شرح زیر است: 
 مورداستفاده در تهویه مکان‌های صنعتی، کارگاهی، تولیدی و...
 استفاده در تجهیزات سرمایشی و گرمایشی مانند یونیت هیتر دیواری
 استفاده به‌عنوان فن تهویه در اماکن عمومی و ورزشی مانند استخر، سالن ورزشی، پایانه مسافربری و...

2-هواکش زیلابگ سردخانه ای

 این تیپ از فن‌های محوری زیلابگ بدون قاب طراحی شده‌اند و با نام فن زیلابگ سردخانه‌ای سری FTP مشهور هستند. این نوع هواکش‌های نیز مانند فن‌های قاب‌دار زیلابگ از متریال مقاوم کربن استیل با پوشش رنگ الکترواستاتیک ساخته می شود. عایق حرارتی آن F-B است و درجه حفاظت موتور هواکش زیلابگ بدون قاب IP54 می‌باشد.
 در این تیپ از فن‌های زیلابگ نحوه اتصال موتور به پروانه دایرکت درایو می‌باشد و باتوجه‌به نیاز مصرف‌کننده هواکش‌های سردخانه‌ای زیلابگ در دو نوع تک‌فاز و سه‌فاز ارائه می‌شوند.
 عمده موارد استفاده از این نوع هواکش نیز به شرح ذیل است: 
 مورداستفاده در فن کندانسور و اواپراتور
 استفاده در تهویه تابلو برق‌های صنعتی
 استفاده در دستگاه‌ها و تجهیزات تهویه‌مطبوع